Misschien denk je bij rust en ontspanning gelijk aan een warm bad met een boek, slapen, een stuk hardlopen, haken of juist een moment van stilte en meditatie. In gesprekken over ‘Momentje voor Mezelf’ en ontspanning viel me op hoe verschillend mensen ontspannen. Ontspanning wat is dat eigenlijk? Volgens de online woordenboeken:
“ Een bezigheid waarvan je uitrust en rustig wordt.” of ” Andere activiteiten doen dan je de hele dag al hebt gedaan. Het geestelijk en lichamelijk tot rust komen.”
Voor sommigen betekent dat ‘mentale rust’ zoals door meditatie of een ontspanningsoefening 😴 🧘🏽. En voor een ander is vooral door fysieke inspanning en bewegen🏃🏽🏋🏻♂️. Weer een ander voelt zich ontspannen als ze creatief bezig kan zijn 🧑🎨 ✍️ 📷✏️😉.
Bij het verzamelen van de ontspannende activiteiten, een aantal jaar geleden, probeerde ik al wat orde in de chaos en veelheid te creëren. Ik clusterde de kaartjes op verschillende manieren. Hoe lang ze duurde, of je het buiten of binnen kon doen, enz. En ook onderscheidde ik verschillende categorieën van ontspanning in activiteiten bv: Fysieke ontspanning, beweging/ fysieke- inspanning, mentale ontspanning. Creativiteit, ontdekken, buiten zijn / natuur, sociaal contact, nuttige taken uitvoeren, tech-vrije activiteiten (telefoon uit), positief denken, muziek, zintuiglijke ontspanning, gezond eten. Een hele berg dus.
Zeven soorten rust
Ik ging op zoek naar wat ik hier mee kon en kwam een video en artikel op TEDx tegen over Saundra Dalton-Smith die onderzoek had gedaan naar rust en daarin zeven manieren van rust ontdekte. Ze concludeerde dat we tegenwoordig met een beetje lummelen het niet meer redden om uit te rusten, we hebben verschillende soorten rust nodig. Maar we grijpen dan snel naar onze telefoon voor wat afleiding. Dan lig je wel lui op de bank, maar je hoofd blijft aan staan. Of dan ga je vroeg naar bed maar je komt niet in slaap omdat je ligt te piekeren. Of je bent nog steeds moe, al lig je elke avond op tijd in bed. Slaap en rust zijn niet hetzelfde stelt Saundra, je hebt meer nodig. En regelmatig, bijvoorbeeld elke 2 uur, een korte pauze. Naast dat we een voorkeur voor een manier van rusten hebben, bekeek ze het ook vanuit een ander perspectief: van allerlei soorten ‘drukte’ heb je ook weer ‘pauze’ nodig. Ze onderscheidt zeven soorten rust:
Fysieke rust – Dit gaat over je lijf en leden ontspannen. Er zijn twee vormen: passief en actief. Passief is bijvoorbeeld slapen of een massage krijgen. En je krijgt actief fysieke ontspanning, door te bewegen, zoals yoga of stretching. Je hebt fysieke rust extra nodig als je bijvoorbeeld spanning hebt in je lijf na een lange dag werken of intensieve lichamelijke activiteit. Voorbeelden van passieve rust zijn: in bad liggen, gemasseerd worden, rustig zitten. Voorbeelden van actieve rust zijn: wandelen, fietsen, dansen, hardlopen, fitness of rekken en strekken.
Mentale rust – Hierbij ontspant je hoofd echt. Voorbeelden zijn een pauze zonder telefoon, het opschrijven van gedachten voor het slapengaan, of meditatie in stilte. Je hebt mentale rust extra nodig als je merkt dat je hoofd overuren draait door stress, piekeren of veel denkwerk. Voorbeelden zijn: de natuur in gaan, mindfulnessoefeningen, ontspanningsoefeningen en ademhalingsoefeningen. Lummelen, niets doen… Of huishoudelijke klusjes zoals sokken uitzoeken, de was opvouwen en strijken zijn verrassend goed om je hoofd leeg te maken!
Zintuiglijke/sensorische rust – Dit gaat om het verminderen van prikkels en tot rust komen in een rustige, donkere omgeving, bijvoorbeeld door je ogen te sluiten en je telefoon weg te leggen. Je hebt zintuiglijke rust extra nodig wanneer je overprikkeld bent door veel geluid, licht of andere sensorische input. Voorbeelden van activiteiten zijn: mediteren, in de natuur wandelen, een noise-cancelling headphone opzetten, rustige muziek luisteren. Kleding met een fijne stof aantrekken (die zachte trui?) of een geurkaars aansteken.
Creatieve rust -Belangrijk als je veel met je hoofd bezig bent, bijvoorbeeld door je te omringen met inspirerende dingen op je werkplek of door een wandeling te maken in de natuur. Je hebt creatieve rust extra nodig wanneer je merkt dat je vastzit in denkprocessen of behoefte hebt aan nieuwe inspiratie. Voorbeelden zijn: tekenen, schilderen, haken, enz. Ofwel met je handen bezig zijn. Maar ook een museum bezoeken, inspiratie opdoen, iets leren, nieuwe dingen doen.
Emotionele rust -Dit gaat over ruimte geven aan je gevoelens en gedachten, bijvoorbeeld door mindfulness of zelfzorg. Je hebt emotionele rust extra nodig als je overweldigd bent door emoties of als je jezelf voorbij rent om aan verwachtingen van anderen te voldoen. Voorbeelden hiervan zijn mindfulness en meditatie, in een dagboek schrijven, reflecteren.
Sociale rust – Hierbij gaat het om het bewust omgaan met sociale contacten, energie geven en nemen. Bijvoorbeeld door je af te sluiten van anderen voor een moment van reflectie of door in een online meeting alleen op geluid deel te nemen. Je hebt sociale rust extra nodig als je merkt dat sociale interacties je energie kosten in plaats van opleveren. Voorbeelden zijn: een goed gesprek, gezelligheid en elkaar aan het lachen maken. Of je juist eventjes afzonderen van sociale contacten.
Spirituele rust – Dit draait om verbondenheid en zingeving, Je hebt spirituele rust extra nodig wanneer je behoefte hebt aan diepere verbinding met jezelf en de wereld om je heen, of wanneer je op zoek bent naar betekenis en acceptatie.Bbijvoorbeeld door meditatie, bidden of het volgen van spirituele routines. Maar ook het maken van een reis kan dit effect hebben.
Ik herkende mijn eigen categorieën wel in deze lijst en vond het perspectief ook verfrissend. Pak ik op al deze zeven gebieden mijn rust? Of mis ik één of enkele manieren van rusten in mijn assortiment? En kan dat de reden zijn dat ik mij soms nog steeds niet echt uitgerust kan voelen, al ben ik elke dag bezig met ontspanning? Hoe zit dat bij jou?
Hoe zit jij in je rust?
Liefs, Laura